Anatomiczne punkty wyjścia: co może wpływać na szumy
uszne? 👂
uszne? 👂
Szumy uszne często nie wynikają z uszkodzenia struktur ucha wewnętrznego. W podejściu osteopatycznym istotne są relacje czaszkowo-szyjne, napięcia tkanek miękkich, układ żylno-limfatyczny oraz przebieg nerwów czaszkowych.
➡️ Kość skroniowa – zawiera struktury odpowiedzialne za odbiór i transmisję dźwięku. Jej ustawienie oraz relacja z potylicą mogą wpływać na napięcia w błędniku i stawie kowadełkowo-strzemiączkowym.
➡️ Potylica i segmenty C0–C2 – to rejon, w którym często dochodzi do przeciążeń mechanicznych. Znajdują się tu
zatoki żylne mózgowia, żyła szyjna wewnętrzna oraz ważne przyczepy opony twardej. Ich dysfunkcja może utrudniać odpływ krwi🩸 i zwiększać ciśnienie w obrębie podstawy czaszki.
zatoki żylne mózgowia, żyła szyjna wewnętrzna oraz ważne przyczepy opony twardej. Ich dysfunkcja może utrudniać odpływ krwi🩸 i zwiększać ciśnienie w obrębie podstawy czaszki.
➡️ Staw skroniowo-żuchwowy (TMJ) – mięsień skrzydłowy przyśrodkowy, należący do układu żucia, jest unerwiony przez tę samą gałąź nerwu trójdzielnego co mięsień napinacz błony bębenkowej. Z tego względu nadmierna stymulacja nerwu w obrębie stawu skroniowo-żuchwowego może wywoływać wtórne reakcje w uchu środkowym – w tym objawy takie jak szumy uszne. 💨
➡️ Układ autonomiczny – szczególnie nerw błędny, który przebiega w sąsiedztwie struktur czaszkowo-szyjnych i reaguje na napięcia tkanek głębokich. U osób z przewlekłym napięciem w obrębie przepony, szyi i potylicy, aktywność przywspółczulna może być zaburzona, co wpływa na percepcję bodźców wewnętrznych (interocepcję).
Jak pracuje osteopata z pacjentem z szumami usznymi? 👨⚕️👂
Jak pracuje osteopata z pacjentem z szumami usznymi? 👨⚕️👂
Terapia osteopatyczna w przypadku szumów usznych nie skupia się na uchu jako narządzie, ale na strukturach, które mogą wpływać na jego funkcję – zarówno mechanicznie, jak i poprzez układ nerwowy czy naczyniowy. Celem nie jest leczenie samego szumu, lecz modulacja napięć, które mogą go podtrzymywać lub nasilać.
➡️ Badanie palpacyjne obejmuje ocenę symetrii czaszki (szczególnie kości skroniowych), napięcia w obrębie stawu skroniowo-żuchwowego, potylicy, przejścia C0–C2 oraz relacji żuchwy do kości gnykowej. Istotna jest też ocena ruchomości tkanek głębokich – np. opłucnej szyjnej czy przepony.
➡️ Techniki czaszkowe – delikatna praca z kością skroniową, potylicą i przeponą czaszkową (tentorium cerebelli) ma na celu zmniejszenie napięć w obrębie opony twardej i poprawę mikrokrążenia żylnego i limfatycznego w czaszce. Praca ta bywa szczególnie istotna u pacjentów z tzw. szumami pulsującymi.
➡️ Techniki w obrębie szyi i podstawy czaszki – normalizacja napięcia mięśni podpotylicznych, uwolnienie nerwu błędnego, praca z otworem szyjnym. Te działania wpływają na regulację układu autonomicznego i mogą modulować nasilenie objawów u osób z komponentą stresową.
➡️ Terapia żuchwy i tkanek miękkich twarzy – rozluźnianie mięśni skrzydłowych, korekta ustawienia stawu skroniowo-żuchwowego, praca z językiem i dnem jamy ustnej. To szczególnie pomocne u pacjentów, u których szumy pojawiły się po leczeniu ortodontycznym, urazie żuchwy lub przewlekłym zaciskaniu zębów.
➡️ Praca przeponowa i drenażowa – wspomaganie odpływu żylnego przez klatkę piersiową i szyję, zwłaszcza u osób z obrzękiem okolicy twarzy, uczuciem pełności w głowie lub historią urazów ciśnieniowych (np. nurkowanie, loty).
Co warto wiedzieć przed podjęciem terapii osteopatycznej
szumów usznych? 🤔
W pierwszej kolejności należy wykluczyć przyczyny laryngologiczne i neurologiczne. Osteopata nie diagnozuje
uszkodzeń ślimaka, guza kąta mostowo-móżdżkowego ani nadciśnienia śródczaszkowego, a te przyczyny muszą
być przed terapią jednoznacznie wykluczone. Ponadto wskazana jest współpraca interdyscyplinarna. Szumy uszne mogą mieć komponentę somatyczną, emocjonalną, naczyniową, metaboliczną lub centralną. W zależności od historii pacjenta, warto rozważyć konsultację z audiologiem, neurologiem, psychologiem lub terapeutą poznawczo-behawioralnym. 👂
Bibliografia
1. Kloeffler G., Middle Ear, Eustachian Tube, and Otomandibular/Craniofacial Pain, Pract Pain Manag. 2009,
9(9)
2. Minor L.B., Solomon D., Zinreich J.S. i in., Sound- and/or pressure-induced vertigo due to bone
dehiscence of the superior semicircular canal, Arch Otolaryngol Head Neck Surg. 1998 124(3): s.249-258.