Astma oskrzelowa u dzieci – nie tylko problem oddechowy 👶
Astma to choroba zapalna dróg oddechowych, w której oskrzela reagują nadmiernie na bodźce – zarówno alergiczne, jak i emocjonalne czy infekcyjne. Napadowe skurcze oskrzeli, duszność i kaszel to tylko część objawów. 🌬 U dzieci dochodzi również do napięcia całego układu mięśniowo-szkieletowego i zaburzenia rytmów ciała, szczególnie w obszarze oddechu, snu i postawy.
Dzieci z astmą często mają:
Dzieci z astmą często mają:
➡️ płytki, górnożebrowy tor oddechowy,
➡️ ograniczoną ruchomość żeber i mostka,
➡️ napięcie w obrębie szyi, obręczy barkowej i przepony,
➡️ trudności z rozluźnieniem w spoczynku.
Utrzymujące się pobudzenie układu współczulnego może powodować nie tylko wzmożoną reaktywność oskrzeli, ale też pogorszenie regeneracji, trudności z koncentracją czy wzmożoną drażliwość. 😖
➡️ ograniczoną ruchomość żeber i mostka,
➡️ napięcie w obrębie szyi, obręczy barkowej i przepony,
➡️ trudności z rozluźnieniem w spoczynku.
Utrzymujące się pobudzenie układu współczulnego może powodować nie tylko wzmożoną reaktywność oskrzeli, ale też pogorszenie regeneracji, trudności z koncentracją czy wzmożoną drażliwość. 😖
Z perspektywy osteopatycznej istotne jest, że wiele z tych napięć można wyczuć manualnie, a ich zmniejszenie
może poprawić komfort oddychania, nawet jeśli nie wpływa bezpośrednio na samą oskrzelową reakcję zapalną. 👨⚕️
Mechanika oddychania w astmie – co manualnie ocenia
osteopata? 🤔
U dziecka z astmą układ oddechowy funkcjonuje inaczej nie tylko pod względem wentylacji, ale też mechaniki.
Często już w spoczynku widać pracę górnych żeber, uniesione barki, zablokowaną przeponę i brak ruchu w
okolicy bocznej klatki piersiowej.
W osteopatycznym badaniu manualnym zwraca się uwagę na:
➡️ mobilność przepony – czy wdech sięga brzucha, czy zatrzymuje się wysoko,
➡️ ruchomość żeber I–IV – czy są sprężyste, czy sztywne i uniesione,
➡️ elastyczność mostka i górnego otworu klatki piersiowej,
➡️ napięcia szyi i obręczy barkowej (często kompensują słabą pracę oddechu),
➡️ przeciążenia w kręgosłupa piersiowego, które wpływają na napięcie przepony i wzorzec oddechowy.
Długotrwałe zaburzenia mechaniki oddychania mogą prowadzić do utrwalenia wzorców kompensacyjnych,
które wpływają nie tylko na oddech, ale też na postawę, sen, napięcie emocjonalne i funkcje wegetatywne.
Osteopatyczne punkty uchwytu – jak wspierać oddychanie i
regulację autonomiczną.
W pracy z dzieckiem z astmą celem nie jest leczenie choroby, ale stworzenie warunków do swobodniejszego
oddychania i wyciszenia układu nerwowego. Osteopata pracuje z ograniczeniami, które podtrzymują dysfunkcję:
mechaniczną, powięziową lub autonomiczną.
👉 Przepona – przywrócenie elastyczności i koordynacji z dnem miednicy wpływa na jakość oddechu i ciśnienie w
jamie brzusznej.
jamie brzusznej.
👉 Górna klatka piersiowa i żebra I–IV – delikatna praca z żebrami i mostkiem może zwiększyć przestrzeń
oddechową i ułatwić wydech.
oddechową i ułatwić wydech.
👉 Czaszka i potylica (CN X) – praca na strefie podpotylicznej wpływa na ton nerwu błędnego, który reguluje
napięcie oskrzeli i rytm oddechu.
napięcie oskrzeli i rytm oddechu.
👉 Rejon mostka i górnego otworu klatki – techniki odciążające ten obszar mogą zmniejszyć duszność i uczucie
„ścisku w klatce”.
„ścisku w klatce”.
👉 Układ trzewny – mobilizacja żołądka, wątroby i krezki wspiera ruchomość przepony i równoważy napięcia
wewnętrzne.
Wiele dzieci reaguje wyciszeniem już po pierwszej sesji – nie dlatego, że objawy znikają, ale dlatego, że ich ciało
może wreszcie „odetchnąć” w rytmie, który nie jest alarmowy.
Współpraca z pediatrą i edukacja rodziców – na co zwrócić
uwagę? 🤔
wewnętrzne.
Wiele dzieci reaguje wyciszeniem już po pierwszej sesji – nie dlatego, że objawy znikają, ale dlatego, że ich ciało
może wreszcie „odetchnąć” w rytmie, który nie jest alarmowy.
Współpraca z pediatrą i edukacja rodziców – na co zwrócić
uwagę? 🤔
Terapia osteopatyczna może wspierać dzieci z astmą, ale nigdy nie zastępuje leczenia farmakologicznego ani
opieki pulmonologicznej. Kluczem jest odpowiedni moment, uważna obserwacja i dobra współpraca z
rodzicami.
➡️ Nie w ostrym napadzie.Praca manualna nie powinna być wykonywana podczas zaostrzenia, szczególnie jeśli
dziecko ma duszność spoczynkową, świszczący oddech lub potrzebuje doraźnych leków wziewnych.
➡️ Dobry czas na terapię? Między zaostrzeniami, w okresach zwiększonego napięcia emocjonalnego, po
infekcjach lub gdy rodzice zauważają zmiany w oddechu, postawie czy śnie dziecka.
➡️ Wspólny język z rodzicami. Warto wiedzieć, że celem terapii jest poprawa jakości oddechu, elastyczności ciała
i obniżenie przeciążenia układu nerwowego, a nie „wyleczenie astmy”.
Bibliografia
1. Chen E., Miller G.E., Stress and inflammation in exacerbations of asthma, Brain, Behavior, and Immunity
2007, 21(8): 993-999.
2. Guiney P.A., Chou R., Vianna A. i in., ffects of Osteopathic Manipulative Treatment on Pediatric Patients
With Asthma: A Randomized Controlled Trial, Journal of Osteopathic Medicine 2005, 105(1).